Muziek, emotie en sentiment zijn met elkaar verbonden.
Dat zal ook altijd zo blijven, en tijdens WW2 was dat niet anders.
Traditionele muziek, soldatenliederen, marsen en propagandamuziek...
De typische soldatenliederen bestonden
bij alle strijdende partijen. Vaak traditionele marsen,
zoals bij de Duitse Wehrmacht, soms 'cadens liederen
zoals bij de Amerikaanse paratroopers. Van deze laatste 'meezingers tijdens
het marcheren of rennen' is 'Gory Gory What a Hell of
a Way to Die' een bekend voorbeeld. Uiteraard werd er met de tekst
naar hartelust geïmproviseerd (op dezelfde melodie van 'Gory
Gory' is ook een 'Keep Them Rolling lied
geschreven), maar de basismelodie en een standaardtekst werd er al tijdens
de basistraining ingepeperd bij de troopers.
Veel van deze liedjes ontstonden op bestaande, traditionele melodieën.
Zo vormde het lied 'Battle Hymn of the Republic'
de basis voor 'Gory Gory'.
In 1941 verscheen het 'Army Song Book' in de US.
Gepubliceerd op order van de Secretary of War.
Een verzameling liedjes en melodietjes voor de soldaat. Van 'The
Star Spangled Banner' tot 'On, Brave Old Army Team'.
Uiteraard alleen te gebruiken binnen 'the military service'.
Ook Duitse lieder-boeken zijn vandaag de dag nog een gewild verzamelobject.
Sommige artiesten en liedjes ontstegen het stempel
van 'Duits' of 'Geallieerd'. Zo zong de Duitse Marlene Dietrich haar versie
van 'Lily Marlene' voor tienduizenden Tommy's
en Yanks. Dit lied werd ook weer gezongen door Zarah Leander (de Duitse versie
is getiteld 'Vor die Kaserne') en bijvoorbeeld
Vera Lynn, waardoor 'Lily Marlene' misschien
wel het bekendste soldatenlied aller tijden is, dat door zowel de Duitse
als de Geallieerde soldaten werd gezongen. Het hielp natuurlijk dat het gezongen
werd door een dame waarvan de beeltenis in menig barak te vinden was, naast
of tussen de gebruikelijke pin-ups.
Meer bekende voorbeelden van soldatenliedjes:
Marlene Dietrich
Zelfs componist Irving Berlin droeg zijn steentje bij met het lied 'Arms for the Love of America'. Een heel arsenaal aan traditionele liedjes vond zich een weg naar de barakken en trainingskampen:
En folklore songs (vaak refererend aan de afkomst van een soldaat) zoals:
Natuurlijk waren (en zijn) er ook onderdeel-specifieke liedjes zoals het eerder genoemde 'Gory Gory' (ook wel 'Blood upon the Risers' genoemd) dat een typisch paratrooper lied is. Andere paratrooper liederen zijn 'Beautiful Streamer', 'The Parachute Song' en 'Parachute Infantry';
'...Hy-dee Hydee, Christ-all-mighty
who the Hell are We,
Zim Zam Gawddamn' Parachute Infantry...' (en
geen Airborne Infantry zoals wel eens gezongen wordt).
In een uitvoering van de 82ste Airborne Divisie heet dit lied weer 'Colonel Johnsons Troopers';
'...we're Colonel Johnsons Troopers
we're fighters of the night,
we're dirty sons-a-bitches,
we rather fuck then fight...'
Naast deze 'cadens' liederen waren er natuurlijk ook nog de officiële liederen van het 82ste en de 'Screaming Eagle Mars'. Bovendien had b.v. het 506de PIR ook zijn eigen lied.
Andere onderdeel-specifieke liedjes:
En het beroemde 'Marines' Hymn':
'From the Hals of Montezuma,
To the shores of Tripoli,
We fight our country's battles
On the land as on the sea
First to fight for right and freedom
And to keep our honor clean,
We are proud to claim the title
Of United States Marine.'
De Duitsers gingen nog een stapje verder en componeerden zelfs specifieke liederen voor bepaalde operaties. 'Wir fahren gegen England' klonk het uit duizenden optimistische kelen, maar deze strijd zou nooit door Duitsland worden gewonnen. De bombastische 'Paris Triumpfmars' laat echter weinig te raden over en zou inderdaad, begeleid door luid klikkende laarzen, door de Franse hoofdstad schallen. Pure propagandamuziek. Zoals beide partijen elkaar ook bestookten met muziek door de ether. In oktober 1944 liet 'Arnhem Annie' (de bijnaam van de Duitse propagandiste die uitzond in de regio Arnhem) aan de geallieerde paratroopers weten dat ' ze de muziek wel konden horen, maar dat ze niet in de straten van Arnhem zouden kunnen lopen'. ('You can hear our music but you can't walk our streets'). Ook van de geallieerde kant werden er dergelijke uitzendingen de ether ingestuurd. En van weerskanten kregen de vaste omroepers en omroepsters de fraaiste bijnamen zoals: 'Lord Haw Haw' (Echte naam William Joyce, een via Engeland naar Duitsland gevluchte Amerikaanse nazi-sympathiesant die na de oorlog ter dood werd veroordeeld), 'Tokyo Rose' en 'Axis Sally' (een Amerikaanse dame genaamd Mildred Gillars). Laatst genoemde werd erg berucht vanwege haar uitzendingen die bij Bastogne door Duitse luidsprekers schalden. 'Dat zich reeds duizenden Amerikanen hadden overgegeven en dat de paratroopers zich ook maar beter bij hen konden voegen'. Na de oorlog werd ze door het Amerikaanse gerechtshof veroordeeld wegens landverraad.
De muziek volgde in sommige gevallen de soldaten, zoals ook kauwgum en Coca Cola wereldwijd bekend werden.
Uit Amerika kwam de Big Band
muziek en in de grote Engelse steden werden er vooral voor de GI's
en het luchtmachtpersoneel optredens verzorgd door Glenn
Miller, de bekendste Big Band leider aller tijden. Zijn 'Moonlight
Serenade' en 'In the Mood' schonken
afleiding aan de mannen die voor onze vrijheid vochten en werden internationaal
bekende deuntjes. Glenn Miller zelf zou de vrede nooit meemaken. Hij verdween
boven het Kanaal. Waarschijnlijk werd het toestel waarin Miller als passagier
meevloog getroffen door bommen van een hoger vliegende geallieerde bommenwerper
die terugkeerde van een missie boven bezet Europa en zijn (resterende)
dodelijke lading alsnog dumpte.
Glenn Miller zal altijd verbonden blijven met Big Band muziek en zijn uitvoering
van onvergetelijke klassiekers als:
Eén van de verhalen rond Glenn Miller (tevens te zien in de film 'The Glenn Miller Story') gaat over het feit dat hij zijn band door liet spelen terwijl hun speellocatie bedreigd werd door V1's, vliegende bommen. Zijn muziek bracht Spirit!
Glenn Miller
De muziek van de jaren '40 was grotendeels melancholiek
en de gezongen teksten verhaalden over betere tijden in het verleden (veilig
thuis) of in de onzekere toekomst.
'Er zullen weer witte vogels boven de witte kliffen van
Dover vliegen', 'Ga niet met een ander onder de
appelboom zitten, tot ik terugkeer', 'We zullen
elkaar weer ontmoeten'. Evergreens.
In de geallieerde kampen werden deze liedjes populair door de Andrew Sisters
(close harmony), Vera Lynn en anderen. Soms werden de mannen zelfs in de gelegenheid
gesteld om de artiesten in levende lijve te zien.
Veel van de bovenstaande titels zult u kennen. Er
zijn verschillende uitvoeringen van, door een keur aan artiesten. Ze boden
een welkome afleiding tijdens WW2 en heel af en toe verschijnt er weer eens
een cover van zo'n lied dat herinnert aan WW2. Er toert nog steeds minstens één
Glenn Miller Band!
De soulvolle zangpartijen van de donkere Amerikaanse chauffeurs en geschutsbemanningen
groeiden uit tot een geheel eigen muzieksoort.
Van Big Band tot Evergreen, van cadens tot soul. Onsterfelijke muziek.
